Nước là yếu tố căn bản nhất trong việc nuôi tôm. Người ta ví nuôi trồng thủy sản chính là nuôi nước. Thuốc thuỷ sản VAQ sẽ tư vấn bà con các biện pháp xử lý để tạo ra môi trường nước lý tưởng cho tôm sinh trưởng tốt nhất.
1. Tìm hiểu môi trường sống tự nhiên của tôm
Tôm là nhóm động vật thuỷ sinh, sống và phát triển hoàn toàn trong nước cho nên các yếu tố: nhiệt độ, độ pH, độ mặn, hàm lượng oxy, các chỉ tiêu hoá học trong nước quyết định sức khoẻ và tốc độ sinh trưởng của tôm.
Chất lượng nước không đảm bảo, tôm sẽ stress, tiêu hoá giảm, hệ miễn dịch suy yếu, dễ mắc các bệnh nguy hiểm. Cho nên, các hộ nuôi tôm cần duy trì chất lượng nước ổn định. Đây là yếu tố quyết định trong việc đạt năng suất vụ nuôi.
2. Các yếu tố nước ảnh hưởng đến sự phát triển của tôm
* Nhiệt độ nước
Tôm là loài động vật biến nhiệt, nhiệt độ cơ thể của chúng phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ nước quá cao hoặc quá thấp so với mức tối ưu, tôm sẽ giảm ăn, giảm tăng trưởng và chết nếu nhiệt độ quá khắc nghiệt.
Nhiệt độ lý tưởng cho tôm thẻ chân trắng thường từ 28-32 độ C. Nhiệt độ vượt quá ngưỡng này, tôm sẽ sốc nhiệt, khả năng tiêu hoá kém, tăng nguy cơ mắc bệnh. Nếu nhiệt độ xuống quá thấp so với mức trên, hoạt động sinh học của tôm sẽ chậm lại, ăn ít và có thể bị chết rét.
Độ pH ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, hô hấp ở tôm. Độ pH lý tưởng từ 7.5-8.5. Nếu mức pH cao quá hoặc thấp quá sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển, giảm khả năng hấp thụ và tăng nguy cơ mắc bệnh cho tôm.
*Độ mặn
Độ mặn của nước ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thẩm thấu và cân bằng ion trong cơ thể tôm. Đối với tôm thẻ chân trắng, độ mặn lý tưởng từ 10-30 phần nghìn. Nếu độ mặn quá cao, quá thấp tôm sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì, cân bằng nội môi. Tôm sẽ stress, tăng nguy cơ mắc bệnh về đường tiêu hoá, ký sinh trùng.
Mỗi một giai đoạn phát triển ở tôm đều cần có độ mặn thích hợp. Độ mặn không phù hợp khiến quá trình lột xác của tôm bị ảnh hưởng dẫn đến sự phát triển và tăng nguy cơ ký sinh trùng tấn công.
*Hàm lượng oxy hòa tan
Lượng oxy hòa tan trong nước là yếu tố quyết định đến hô hấp của tôm. Hàm lượng oxy thấp (dưới 4mg/l) tôm sẽ ngạt, stress, chậm lớn. Đồng thời, các loài vi khuẩn phát triển là nhân tố tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong ao nuôi.
Bà con muốn tôm khoẻ mạnh cần cấp đủ oxy, sử dụng các biện pháp sục khí và quạt nước thường xuyên. Lưu ý, các thời điểm buổi tối hoặc trời mưa thường lượng oxy sẽ giảm xuống đáng kể.
*Các chỉ số hoá học
Bên cạnh những yếu tố đã đề cập, các chỉ số hóa học như nồng độ amoniac (NH3), nitrite (NO2-) và hydrogen sulfide (H2S) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá chất lượng nước. Khi các chỉ số này vượt ngưỡng an toàn, chúng có thể gây độc cho tôm, ảnh hưởng đến mang và hệ tiêu hóa, dẫn đến nguy cơ chết hàng loạt nếu không được kiểm soát kịp thời.
3. Ảnh hưởng của nước bẩn đến quá trình sinh trưởng của tôm
Khi nước nuôi không được kiểm soát tốt, cặn bã, thức ăn thừa và chất thải từ tôm sẽ tích tụ, gây suy giảm chất lượng nước. Điều này dẫn đến sự gia tăng nồng độ các chất độc hại như amoniac và nitrite, khiến tôm căng thẳng, suy yếu hệ miễn dịch và dễ mắc bệnh.
Nếu nước bị ô nhiễm sẽ trở thành môi trường thuận lợi cho vi khuẩn và ký sinh trùng phát triển, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Đặc biệt, trong những ao có mật độ nuôi lớn, nếu không kiểm soát tốt chất lượng nước, có thể dẫn đến tình trạng chết hàng loạt.
4. Biện pháp quản lý nước hiệu quả
Để duy trì môi trường nước nuôi trong điều kiện lý tưởng, người nuôi tôm cần áp dụng các biện pháp quản lý và giám sát chất lượng nước một cách nghiêm ngặt. Sau đây là một số biện pháp quan trọng:
– Thường xuyên theo dõi và kiểm tra chất lượng nước bằng các thiết bị đo lường để giám sát các chỉ số quan trọng như pH, nhiệt độ, độ mặn và oxy hòa tan mỗi ngày, từ đó phát hiện sớm các vấn đề và kịp thời điều chỉnh môi trường nước cho phù hợp.
– Cài đặt hệ thống sục khí và quạt nước để duy trì mức oxy hòa tan tối ưu, đặc biệt trong các giai đoạn ban đêm và khi có mưa.
– Quản lý thức ăn: Điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp với nhu cầu của tôm, tránh tình trạng dư thừa để giảm thiểu lượng thức ăn thừa đọng ở đáy ao, từ đó hạn chế quá trình phân hủy gây ô nhiễm nguồn nước.
– Xử lý nước và đáy ao định kỳ: Thực hiện các biện pháp loại bỏ chất thải, bùn và cặn bã tích tụ thường xuyên, giúp duy trì môi trường nước sạch và ổn định cho sự phát triển của tôm bằng cách sử dụng các sản phẩm vi sinh hỗ trợ và xử lý môi trường như VAQ.Empro, VAQ.Rhodo, VAQ.Biozyme max nhằm duy trì chất lượng nước ổn định.
– Kiểm soát mầm bệnh: định kỳ diệt khuẩn, loại bỏ mầm bệnh trong ao nuôi bằng các sản phẩm như VAQ.Iodine, VAQ.Glubenzyl, VAQ.BKC… nhằm loại bỏ mầm bệnh có trong ao nuôi, giúp vật nuôi sinh trưởng và phát triển tốt.
Chất lượng nước đóng vai trò then chốt trong quá trình sinh trưởng và phát triển của tôm. Việc duy trì nước ở điều kiện ổn định, đảm bảo các yếu tố môi trường thích hợp sẽ giúp tôm phát triển khỏe mạnh, nhanh chóng đạt kích thước thương phẩm, đồng thời giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh. Ngược lại, nước không đạt chuẩn có thể gây ra căng thẳng, bệnh tật và tổn thất kinh tế lớn. Vì vậy, người nuôi cần quản lý và giám sát chất lượng nước một cách khoa học và nghiêm ngặt.
