Đồng tiền là loại nấm cộng sinh giữa nấm và tảo, gây hại cho ao nuôi tôm ở hình thức lót bạt. Nấm đồng tiền có mùi tanh khiến tôm không phát triển, có thể dẫn đến chết. Thuốc thuỷ sản VAQ sẽ đưa ra cách nhận biết và xử lý nấm đồng tiền cho vụ tôm của bà con thắng lợi.
Nhận diện
Nấm đồng tiền thường xuất hiện bề ở mặt đáy và dọc bờ ao nuôi tôm, với hình dạng như vảy, cành cây, búi sợi, hoặc chân chó. Kích thước của nấm nhỏ nhưng có thể phát triển nhanh chóng trong môi trường ao nuôi ô nhiễm, giàu chất hữu cơ, thức ăn dư thừa và chất thải.
Nấm đồng tiền là hệ cộng sinh giữa tảo và vi khuẩn quang hợp, trong đó tảo cung cấp dưỡng chất cho nấm qua quang hợp, còn nấm hỗ trợ tảo hấp thụ nước và khoáng chất. Tuy nhiên, nấm tiết độc tố gây hại cho tôm, làm tôm mắc các bệnh về đường ruột, khó tiêu và có thể dẫn đến chết.
Nguyên nhân
Loại nấm này phát triển nhanh khi gặp điều kiện thuận lợi như:
- Ao nuôi bị ô nhiễm do dư thừa chất hữu cơ, thức ăn sót lại, chất thải từ tôm và các sinh vật khác.
- Ao thiếu oxy, nước chứa nhiều khí độc như amoni, nitrit, nitrat, sulfua, metan…
- Nhiệt độ thấp, độ pH không ổn định, độ mặn thay đổi thất thường.
- Ao nhiễm khuẩn, vi bào tử, ký sinh trùng, và động vật nguyên sinh gây bệnh cho tôm.
Dấu hiệu nhận biết
Có thể nhận biết nấm đồng tiền qua các đặc điểm sau:
- Màu sắc có thể là: xanh lục, trắng, vàng, hoặc nâu, tùy vào loại tảo cộng sinh.
- Mùi tanh khó chịu.
- Nấm có thể gây các bệnh về đường ruột, còi cọc, óp thân, teo gan, phân trắng, lỏng ruột…
- Nấm tạo thành cụm, là nơi trú ngụ của vi khuẩn Vibrio, vi bào tử, ký sinh trùng và động vật nguyên sinh gây bệnh cho tôm.
Cách xử lý
Cải tạo đầu vụ nuôi
Trước khi bắt đầu vụ mới, việc làm sạch ao nuôi là bước quan trọng:
- Sử dụng dung dịch vôi nung (CaO) pha với nước, quét lên bề mặt bạt ao để tiêu diệt nấm và bào tử.
- Với ao có bạt phủ kín đáy và bờ, dùng 700 – 800 kg vôi cho mỗi 1.000 m² và phơi ao trong 2-3 ngày.
- Rửa sạch và vệ sinh ao lần nữa, sau đó phơi thêm 5-7 ngày.
Xử lý nấm đồng tiền trong ao đang nuôi tôm
Khi phát hiện nấm đồng tiền, cần xử lý nhanh chóng và hiệu quả:
- Giảm lượng thức ăn hàng ngày, bổ sung vitamin C vào ao để tăng sức đề kháng cho tôm.
- Không chà xát lên bề mặt nấm, tránh phát tán bào tử và độc tố.
- Sử dụng men vi sinh kết hợp 5kg mật đường, rải đều xuống ao và sục khí liên tục để tăng hiệu quả xử lý nước.
- Thường xuyên bổ sung men vi sinh có lợi cho đường ruột và cho tôm ăn suốt mùa vụ. Dùng các sản phẩm vi sinh như VAQ.VIAZYME POWER hoặc VAQ.EM EXTRA ủ yếm khí với gỉ mật và xử lý liên tục trong 4-7 ngày tùy vào lượng nấm trong ao. Ngoài ra có thể sử dụng VAQ.BROPOL liều 1l/2000-3000m3 xử lý 2-3 lần, mỗi lần cách nhau 1 ngày.
